Сёлета 20 сакавіка адзначаецца Міжнародны дзень лесу. А ўтворана дата па ініцыятыве Арганізацыі Аб’яднаных Нацый яшчэ ў 1971 годзе і невыпадкова адзначаецца ў час вясенняга раўнадзенства, калі прырода канчаткова абуджаецца ад сну і з’яўляецца сімвалам новага жыцця. Гэта яшчэ адна падстава праінфармаваць грамадскасць аб важнасці зберажэння лясоў, іх ролі ў жыцці чалавека.
Наш паўночны рэгіён, Віцебшчыну, па праве называюць не толькі азёрным, але і лясным краем – ён валодае самымі вялікімі ў краіне зялёнымі тэрыторыямі, а разліковая лесасека вобласці складае чвэрць рэспубліканскай. Аднак асноўная задача, якую ставіць перад лясгасамі генеральны дырэктар Віцебскага вытворчага лесагаспадарчага аб’яднання Сяргей Аляксандравіч Даніловіч, менавіта ва ўзнаўленні і ахове лясных багаццяў.
Праблема захавання лясоў стаіць сёння ў шэрагу важнейшых задач. Лясы – лёгкія нашай планеты. Іх экалагічнае, эканамічнае і сацыяльнае значэнне цяжка пераацаніць. Лес удзельнічае ў фарміраванні клімату, забяспечвае кіслародам, перапрацоўвае шкодныя выкіды, зберагае водныя рэсурсы, з’яўляецца месцам пражывання мноства раслін і жывёл, забяспечвае ежу і здаровае асяроддзе для людзей, дапамагае захаваць урадлівасць глебы і ландшафты… Штогод лясы гінуць ад пажараў, незаконнай высечкі, прыродных катаклізмаў, ад уздзеяння насякомых-шкоднікаў, хвароб і іншых прычын. Для Беларусі, якая не мае значных запасаў карысных выкапняў, для нашай Віцебшчыны, лес з’яўляецца адным з галоўных прыродных багаццяў. Гэта ў поўнай меры адносіцца і да Ушацкага раёна. Лясная гаспадарка Ушаччыны на сучасным этапе вядзецца на аснове прынцыпаў раўнамернага і невычэрпнага выкарыстання рэсурсаў, шмат робіцца па лесааднаўленні і ахове лясных угоддзяў.
Агульная плошча зямель ляснога фонду ДЛГУ “Ушацкі лясгас” па стане на 1 студзеня 2013 года склала 72,6 тысячы, у тым ліку пакрытая лесам – 61,9 тысячы гектараў. На аднаго жыхара раёна прыходзіцца больш 4,3 гектара пакрытых лесам зямель. У мінулым годзе з падпарадкавання лясгаса выведзены ўчасткі на тэрыторыі Глыбачанскага лясніцтва агульнай плошчай каля 28 гектараў для будаўніцтва Полацкай гідраэлектрастанцыі.
На пачатак бягучага года плошча перададзеных у арэнду ўчасткаў ляснога фонду склала 58 тысяч гектараў, з іх 28,3 тысячы арандуе паляўнічая гаспадарка лясгаса, 28,8 гектара – Ушацкая раённая арганізацыя “Беларускага таварыства паляўнічых і рыбаловаў”. ААТ “Мастоўдрэў” і ЗАТ “Холдынгавая кампанія “Пінскдрэў” для нарыхтоўкі драўніны арандуюць адпаведна 860 і 42 гектары лясных угоддзяў.
Нарыхтоўка драўніны ва Ушацкім лясгасе за мінулы год склала 99,2 тысячы метраў кубічных. Агульная плошча суцэльных высечак па галоўным лесакарыстанні і іншым высечкам склала 294,8 гектара.
Зразумела, што не аднаўляючы, хутка вычарпаеш гэты каштоўны рэсурс. Людзям, якія гадамі прывыклі хадзіць па грыбы і ягады ў свае аблюбаваныя месцы, і на якіх потым з’яўляюцца дзялянкі, здаецца, што тэмпы высечкі лесу апярэджваюць работу па яго аднаўленні. Але гэта не так: работа гэта вядзецца пастаянна, вось толькі вынікі яе не ўбачыш адразу – іх адзначаць і ацэняць праз дзесяцігоддзі новыя пакаленні нашых землякоў.
Вялікая ўвага надаецца ахове лесу, падтрыманню яго належнага санітарнага стану. Высечкамі прамежкавага карыстання пройдзена больш тысячы гектараў лесу. Пастаянна вядуцца прачысткі, прарэджванні, прахадныя і выбарачна-санітарныя высечкі, высечкі абнаўлення і перафарміравання, рэканструкцыі. За мінулы год пераведзены высечкамі догляду з мяккалісцевых у хвойныя насаджэнні 21 гектар лясных угоддзяў. Ачыстка лесу ад засмечанасці праведзена на плошчы ў 1205 гектараў, ліквідавана 11 несанкцыянаваных звалак, вывезена 14 метраў кубічных смецця. Па выяўленых у лясным фондзе парушэннях складзена 15 адміністрацыйных пратаколаў на суму 22 мільёны 600 тысяч рублёў.
Агульная плошча пітомніка Ушацкага лясгаса, які размешчаны ў Вялікадолецкім лясніцтве, на сённяшні дзень дазваляе поўнасцю забяспечыць уласныя патрэбы ў пасяўным матэрыяле. На тэрыторыі ў 9,3 гектара вырошчваюцца саджанцы сасны звычайнай, елкі еўрапейскай, лістоўніцы еўрапейскай, дуба. У будучым плануецца пашырыць разнастайнасць парод – у пітомніку атрымаюць прапіску туі, каштаны, ліпы, клёны і ясені. Створана аддзяленне зялёнага чаранкавання для вырошчвання дэкаратыўных кустоў. У 2011 годзе ва Ушацкім лясніцтве закладзены дэндрапарк, у якім налічваецца 62 віды дрэў і кустоў.
– Міжнародны дзень лесу нібы дае вясенні старт шэрагу мерапрыемстваў, накіраваных на прыцягненне ўвагі да праблем захавання лясоў, – працягвае тэму намеснік дырэктара Ушацкага лясгаса па ідэалагічнай рабоце Аляксандр Паўлавіч Рудасаў. – Кожны красавік усіх неабыякавых да прыроды людзей збірае добраахвотная акцыя “Тыдзень лесу”, на працягу года праходзяць іншыя, накіраваныя на прыцягненне ўвагі да неабходнасці беражлівых адносін да нашага зялёнага багацця.
Д.РАМАНОЎСКІ