У музеі народнай славы імя У.Е.Лабанка адкрылася новая выстава. Яе варта наведаць хаця б таму, што гэта ўнікальны, а мабыць і адзіны спосаб убачыць экспанаты з запаснікаў музея – практычна ўсе яны дэманструюцца ўпершыню.
Напрыклад, папяровыя капейкі і “Каценькі” – вялікія 100-рублёвыя банкноты з выявай Кацярыны ІІ, якая і ўвяла ў абарачэнне ў 1768 годзе акрамя манет дадатковыя грошы. Дарэчы, жаргоннае слова “бабкі” сустракаецца ў літаратуры яшчэ раней, таму распаўсюджанае меркаванне, што яго паходжанне звязана з партрэтам імператрыцы, які з’явіўся на іх толькі праз век – наўрад ці можна лічыць праўдзівым. А вось абсалютна дакладна тое, што ўсе купюры пазамінулага і мінулага стагоддзя – са скарбонак ушачан, якія і зараз дзеляцца з музеем рэчамі, што маюць дачыненне не толькі да часоў Вялікай Айчыннай вайны.
Напрыклад, з’явілася драўляная калыска – адна з мадыфікацый дзіцячых ложкаў – у ёй гойдалі работніцу музея В.К.Мугаку. Ткацтва і вышыўкі ўшачанак, прадметы хатняга ўжытку і нават кірка, якой на прымусовых работах працаваў рэпрэсіраваны аднаасобнік з Царкавішча Пётр Данілавіч Сыс. Асобны аддзел дакументаў датычыцца якраз нявінна пакараных. А побач з ім – газетны, тут упершыню выстаўлены бюлетэнь раённай газеты “Прымежны калгаснік” за 1936 год. Фармата А-4 – памерам са звычайны ліст ці палову старонкі “раёнкі” – ён прысвечаны торфа- і лесанарыхтоўкам. А №12 на выпускных даных сведчыць аб тым, што падобныя друкаваліся і да іншых кампаній. Дарэчы, нават па невялікай колькасці старадаўніх нумароў можна пераканацца, колькі ў раённым друку было сатыры. Ды і саму назву пасляваеннай ушацкай “раёнкі” можна так успрымаць. Яшчэ ў 1954 годзе яна выходзіла з “шапкай” “Соціялістычны шлях”, а ў 1960-м ці з-за ўзрослай адукаванасці саміх газетчыкаў, ці з-за змены правапісу змяніла яе на “сацыялістычны”.
Стэнд, прысвечаны раённай газеце, як і ўся гэтая выстава, з’явіліся невыпадкова – і “Патрыёт”, і музей адзначылі нядаўна юбілеі, таму яго супрацоўнікі не заказвалі экспанаты калег, а стварылі са сваіх запаснікаў. Для ўшачан яна тым і каштоўная: тут можна праводзіць урокі гісторыі на розныя тэмы ці расказаць пра жыццё дзядоў дзецям і ўнукам. Тым больш што ёсць рэдкая магчымасць памацаць некаторыя экспанаты. Напрыклад, матацыкл “ІЖ” партызана Васіля Іванавіча Дука. Тэхніка хоць і 1971 года, аднак на ёй і зараз можна “праехаць”, яна поўнасцю адрамантавана і нават запраўлена. Па зале пакатацца вам не дадуць, а вось пасядзець, запаліць святло і наогул вывучыць устройства – калі ласка.
Упершыню шырокай публіцы прадстаўлены вялізныя бюсты камбрыга Данукалава, Раманава, кубкі раённых каманд у спаборніцтвах на прызы газеты “Комсомольская правда” ў 70-х гадах. Сцены ж завешаны карцінамі з плэнэраў, што праходзілі на Ушаччыне. Мяркую, вы пераканаліся, наколькі разнастайная і пазнавальная тэматыка экспанатаў, пабачыць якую можна да канца месяца.
Каб нават у працоўны дзень мы маглі культурна ўзбагаціцца, з 21 верасня музей, як і ўсе іншыя па краіне, адкрыты да 19 гадзін.
Вольга Караленка
