Мама цяжка хварэла. Без шанцаў – як кажуць медыкі, калі перад табой адкрываецца адразу IV група анкалогіі. І менавіта тады спадзяешся на выратаванне больш чым калі. І на Бога таксама. Толькі на Бога. Матуля спачатку паспавядалася, расказаўшы пра грахі, якія памятала. А ў такі ж, як і зараз, час паста да Вялікадня вырашыла саборавацца. “Абавязкова дапаможа, – абнадзеіла мяне тады матушка Любоў. І, сапраўды, на маіх вачах матулю адпусціў боль, няхай не на працяглы час, але яе твар перастаў быць напружаным, пасвятлеў, а меней чым праз суткі яе не стала. Кажуць, гэта самая вялікая літасць для праваслаўнага – пайсці на той свет абсалютна чыстым ад грахоў.
Сабораванне, або елеасвячэнне, – адна з сямі таямніц Праваслаўнай Царквы і тэма нашай сённяшняй гутаркі з благачынным Ушацкага раёна, протаіерэем Вячаславам.
– Бацюшка, Вы правялі ўжо некалькі елеасвячэнняў. У чысты чацвер пройдзе чарговае. Гэта таямніца адбываецца толькі падчас Вялікага посту ?
– Не. Калі чалавек цяжка хварэе, ён можа пасаборавацца і на працягу года. А ўсе вернікі імкнуцца прайсці таямніцу менавіта падчас посту да Вялікадня. У даўніну агульнае сабораванне праводзілася ў вялікі Чацвер і Вялікую суботу. Падкрэсліваю, што агульнае, у царкве, бо таямніца саборавання пачыналася як зняцце ўсіх грахоў над хворымі людзьмі, якія па стане здароўя не маглі прыйсці ў царкву і пакаяцца ў грахах. Зараз саборуюцца і фізічна здаровыя людзі, каб вылечыцца духоўна. Саборуецца звычайна вернік адзін раз на працягу года.
– Атрымліваецца, што аснова елеасвячэння – гэта пакаянне ў грахах.
– Безумоўна. Чалавек павінен перш за ўсё раскаяцца ў сваіх благіх учынках, жадаць пачаць новае жыццё ў адпаведнасці з запаведзямі Божымі. Падчас таямніцы гэта робіцца з дапамогай малітвы, у якіх мы просім Бога дараваць грахі і аб выздараўленні. Просім дараваць і тое, што памятаем, і даўнія забытыя грахі. Сабораванне – гэта поўнае вылечванне душы і цела. Прычым вылечванне цялеснае залежыць ад душэўнага, у якім галоўнае – менавіта пакаянне. «Болен ли кто из вас, пусть призовет пресвитеров Церкви, и пусть помолятся над ним, помазав его елеем во имя Господне. И молитва веры исцелит болящего, и восставит его Господь; и если он соделал грехи, простятся ему. Признавайтесь друг пред другом в проступках и молитесь друг за друга, чтобы исцелиться: много может усиленная молитва праведного”. Працэдура ж лячэння чалавека праз памазанне асвечаным ялеем – яшчэ больш даўняя.
– Як трэба рыхтавацца да таямніцы?
– Спачатку пажадана прайсці таямніцу пакаяння: прыгадаць свае грахі, папасціцца хаця б тры дні да пакаяння. Што датычыцца самой працэдуры, то адзенне павінна быць такім, каб лоб, шыя, кісці рук былі адкрытымі, паколькі сабораванне – гэта малітва і памазанне асвечаным ялеем, змешаным з чырвоным віном. Пасля саборавання таксама пажадана паспавядацца і прычасціцца Святых Хрыстовых таямніц.
– Елеасвячэнне – зразумела, а адкуль другая назва – сабораванне?
– Таму што праводзілася саборам – некалькімі свяшчэннікамі. У нашых выпадках, калі ў прыходах проста няма такой колькасці, спраўляецца і адным. І таму што свяшчэннікі моляцца ўсёй нябеснай Царкве, а яна саборна моліць аб гэтым Бога і ўсіх святых.
– Ці абавязкова заказваць сабораванне для паміраючага чалавека?
– Канечне, паколькі ў яго проста не будзе іншай магчымасці пазбавіцца ад усіх сваіх грахоў. Ды і фізічна ён не можа прыйсці паспавядацца. Хаця нярэдка Бог прадаўжае жыццё, дае магчымасць падрыхтавацца да дастойнага адыходу, і не трэба баяцца выклікаць да цяжкога хворага свяшчэнніка для саборавання, маўляў, як для апошняй пажыццёвай працэдуры. Тэрмін чалавечага жыцця залежыць толькі ад Бога.
Вольга КАРАЛЕНКА.
