Кладбище не должно превращаться в свалку, или Какой он, последний земной приют?

Звычайна напярэдадні вялікіх рэлігійных святаў, калі прынята наведваць могілкі, памінаць нябожчыкаў, многія грамадзяне накіроўваюцца да месцаў апошняга зямнога прытулку людзей, каб навесці там парадак. Кіпела работа па добраўпарадкаванні могілак у раёне і напярэдадні Вялікадня. Увесь перадсвяточны тыдзень, а то і больш, з раніцы да позняга вечара тут было мнагалюдна. Расчышчалі могілкі ад смецця і пустазелля, падсыпалі пясок, садзілі кветкі. У выніку ў дзень свята прыемна было прыйсці на прыбраныя могілкі да дарагіх табе людзей, ушанаваць іх памяць.
Аднак часам можна было бачыць і такую карціну: многія магілы, пакрытыя бур’яном, амаль зраўняліся з зямлёй… Зарослыя ўзгорачкі-магілы – не рэдкасць на могілках. Міжволі ўзнікаюць самотныя думкі пра недаўгавечнасць людской памяці, крэны сучаснай духоўнасці.
Агульныя тэрыторыі могілак перыядычна прыбіраюць работнікі жыллёва-камунальнай гаспадаркі, мясцовых сельсаветаў. А вось догляд магіл у адпаведнасці з Правіламі ўтрымання месцаў пахавання – абавязак грамадзян. Ды не столькі ў правілах, відаць, справа, колькі ва ўменні нас, людзей, быць удзячнымі, вернымі, любячымі. На могілках у вёсцы Ваўчо, для прыкладу, бачыла не адну патанаючую ў пустазеллі магілу землякоў, чые дзеці жывуць ва Ушачах. Яны – паспяховыя людзі, раз’язджаюць на “крутых” машынах. А да бацькоў даехаць няма часу ці жадання. А можа ў сэрцах вялікаўзроставых дзетак проста няма ўжо месца для памяці аб родных, чуласці і цяпла?
Іншая справа – магілы людзей, у якіх не засталося родных ці блізкіх на гэтай зямлі, чые дзеці, скажам, жывуць удалечыні ці нават у замежжы. Хто павінен даглядаць гэтыя месцы пахавання? Напэўна, для кожнага з нас не будзе вялікім цяжарам прыбраць чужую магілку, абарваць каля яе траву. Хоць, шчыра кажучы, ушачане па-рознаму рэагавалі на гэтую прапанову. Правялі невялікае апытанне гараджан: некаторыя субяседнікі не маюць жадання хоць калі-нікалі клапаціцца пра забытыя магілы і не адчуваюць сябе адказнымі за гэта… Аднак, на шчасце, большасць з разуменнем аднесліся да праблемы, адгукнуліся станоўча на прапанову.
Праблема, з якой часта сутыкаюцца ўшачане, – недастатковая наяўнасць кантэйнераў для смецця, несвоечасовая іх ачыстка. Асабліва гэта актуальна ў перадсвяточныя дні, калі прыходзіцца накладваць горы смецця побач. Аднак хвалюе гэтае пытанне не ўсіх. Часам некаторыя грамадзяне проста “перасоўваюць” смецце з адной магілы на суседнюю. Шаноўныя! На нас глядзяць нашы дзеці і бяруць з нас прыклад. Чаму мы іх навучым такімі паводзінамі?
Здаўна лічылася, што могілкі – гэта твар населенага пункта і тых людзей, якія жывуць у ім. Хацелася б, каб гэты твар быў заўсёды чыстым і прыбраным. Чаму б не арганізоўваць часцей “могілкавыя” суботнікі, увесці практыку догляду могілак з дапамогай дазорцаў (смотрителей), прыцягваць да навядзення тут парадку грамадзян, якія стаяць на ўліку ў цэнтры занятасці насельніцтва? Тэма добраўпарадкавання могілак уздымалася не раз, але, на жаль, праблемы існуюць. Забываем, відаць, пра тое, што ўсе мы смертныя…
К.КАВАЛЕЎСКАЯ.