Раніца і так цяжкога панядзелка пачалася з візіту ўсхваляванага чытача. “З’ездзіце ў Ліпаўкі. Паглядзіце, што на ферме робіцца. Падпёртыя каровы тыдзень стаяць галодныя, равуць, гной цячэ…”
І вось мы з дырэктарам племстанцыі Алінай Эдуардаўнай Шараг на ферме. Дакладней, на яе тэрыторыі. Побач дзве машыны і трактар, механізатар, намеснік дырэктара і вартаўнік. “А вы не прапанавалі тым чуллівым скаржнікам прыйсці дапамагчы? – вымаўляе апошні. – Па ўсёй вёсцы чалавека не адшукаць”.
Ён хоць і вартаўнік, але вымушаны выконваць абавязкі і даглядчыка-пастуха, з якімі ў КУСГП “Арэхаўна” праблемы. “Прывозяць з Ціханят, Слабады – каго ўгавораць, тлумачыць А.Шараг. – І пры гэтым часта адразу з разлікам на месцы – інакш ніхто ісці не хоча. А атрымаўшы грошы, могуць да канца дня і не дапасвіць. Участак тут адказны, зусім блізка траса “Полацк-Мінск”: некалькі аўтамабіляў пашкоджана ад сутыкнення з жывёлай летась, адзін такі выпадак быў сёлета. Зразумела, потым урон вылічаюць з даглядчыкаў. Праблемная ферма, няма каму працаваць”.
І пра сітуацыю ў Ліпаўках выдатна ведала кіраўніцтва раёна. Прычым не ад рэдакцыі ці неабыякавых жыхароў. Праблема “з барадой”, а ў чарговы раз абвастрылася тыдні два таму, калі пачаўся сезон журавін і, адпаведна, прагулаў. Таму і было прынята рашэнне перавесці 98 ліпаўскіх цялушак на комплекс у Слабаду. Проста сваім ходам гэтага зрабіць немагчыма з-за дзвюх трас. Таму пазычылі на час спецыяльную цялежку ў “Ільюшынскім” і перавозілі. Толькі перад апошнім рэйсам у нядзелю прабілі кола, вось і засталося на ферме адзінаццаць жывёлін. Аднак іх пасвілі, а на ноч сапраўды падпіралі.
Паглядзець, у якіх умовах кватаруюць будучыя каровы, у мяне не атрымалася. У спешцы зусім не падумала пра боты, а яны не пашкодзілі б, паколькі на ферме з бяспрывязным утрыманнем гною сапраўды хапала.
І вось выпускаюць цялушак. Ладныя, укормленыя, яны не нясуцца да канюшыны, а павольна рухаюцца па зялёнцы. Зусім непадобныя на тыдзень галадаўшую жывёлу. Ды і пакуль стаялі ў памяшканні, адчайнага рову я не пачула. Як і жанчына з самага блізкага ад фермы дома. “Я толькі ўчора прыехала, аднак нічога незвычайнага. Легкавы аўтамабіль ля фермы стаяў”. А яшчэ адзін сусед аб’екта Уладзімір Лявонавіч Якушаў, які неаднойчы дапамагаў выганяць пастухам жывёлу, кажа, што ў нядзелю не бачыў, у пятніцу ж дакладна выганялі. Пацвярджае гэта і кіраўнік гаспадаркі М.Л.Купрыянаў. “У нядзелю перавозілі жывёлу, таму, канечне, не выганялі. Да гэтага ж яна пасвілася. Дарэчы, скардзіліся ў райсельгасхарч яшчэ на мінулым тыдні, прыязджаў начальнік службы А.Я.Іоскін і пераканаўся, што гэта не адпавядае рэчаіснасці”. “Калі б цёлкі тыдзень галадалі, мы б іх зараз не злавілі, – заўважае А.Э.Шараг. – Ды яны б ужо праз вокны павыскоквалі, а роў быў бы чутны за кіламетр”.
Раіса Шаўчэнка, Аліна Спірыдовіч, Тамара Мароз, Вячаслаў Каваленка… гэта не ўсе тыя жывёлаводы гаспадаркі, на якіх раней трымаліся надоі і прывагі. Ёсць сумленныя работнікі і зараз, толькі іх сапраўды можна пералічыць па пальцах. Памятаю, як год таму дырэктар “Арэхаўна” даваў аб’явы аб прыёме на работу, а таксама штодня вазілі людзей з лячэбна-папраўчага прафілакторыя. “З гэтай катэгорыяй ніякіх праблем не было, ведалі, што калі правіняцца, назаўтра іх заменяць. Адзінае – далёка вазіць, ды і ЛПП зачынілі”, – канстатуе кіраўнік.
Гэты зімова-стойлавы перыяд уся жывёла КУСГП “Арэхаўна” будзе стаяць на комплексе ў Слабадзе, памяшканняў там хапае. А вось ці знойдуць надзейны штат жывёлаводаў? Пытанне гэта няпростае літаральна для кожнай гаспадаркі. На жаль, амаль не застаецца тых, хто ідзе на ферму, бо не баіцца работы і любіць жывёлу. Прафесіяй даяркі ці даглядчыка ў нас зараз пужаюць дзяцей: “Будзеш дрэнна вучыцца, пойдзеш кароў даіць ці быкам хвасты круціць”. І той факт, што вакансіі часта займаюць асобы абавязаныя ці тыя, што лечацца ад алкагалізму, толькі пацвярджае выснову, зробленую пасля візіту ў Ліпаўкі. Гэта не крытыка на гаспадарку, а яе бяда, хвароба, і здаецца, пакуль у хранічнай стадыі.
Вольга Караленка.
Гэткім чынам Вы спакваля падвялі чытача да лагічнай высновы: каб людзі якасна працавалі, ім трэба добра плаціць. Колькі? Ну, прыкладна столькі, колькі налічваюць першаму намесьніку райвыканкама, кіраўніку усёй сельскай гаспадаркі раёну.