На апошняй сесіі раённага Савета дэпутатаў традыцыйна былі падведзены вынікі сацыяльна-эканамічнага развіцця раёна за прайшоўшы год. Якім стаў 2022-ы? Захавана стабільная сацыяльна-палітычная абстаноўка, забяспечана станоўчая дынаміка па большасці параметраў сацыяльна-эканамічнага развіцця.
Сельская гаспадарка і прамысловасць
Тэмп росту валавой прадукцыі сельскай гаспадаркі склаў больш 120 працэнтаў да ўзроўню мінулага года. У 2022-м парадавалі вынікі раслінаводства: вытворчасць зерня да ўзроўню мінулага года павялічылася ў 2 разы, выкананы дзяржзаказ па пастаўках збожжа, больш мінулагодняга нарыхтавана кармоў. Выраблена каля 5 тысяч тон прадукцыі вырошчвання жывёлы, што таксама вышэй, чым у 2021-м годзе: прырост забяспечылі ЗАТ “Віцебскаграпрадукт” (147%) і КУСГП “Глыбачаны” (108%). А вось вытворчасць малака ў раёне зменшана на 4 працэнты, а яго таварнасць – на 0,8. Не выконваецца заданне па асемяненні пагалоўя, і як вынік, не атрыманы прыплод да ўзроўню мінулага года. Ёсць шэраг аб’ектыўных прычын, але і не ўсе прадпрыемствы працуюць з неабходнай аддачай, маюцца недапрацоўкі на месцах, ігнаруюцца тэхналагічныя патрабаванні.
Адзначаны прырост у прамысловасці, усе прадпрыемствы працуюць без прастояў, своечасова выплачваюць заработную плату. Ушацкі лясгас павялічыў аб’ёмы нарыхтоўкі драўніны на 8%, а перапрацоўкі – на 23, аднак вытворчасць піламатэрыялаў скарацілася на 18%. Гэта звязана з увядзеннем санкцый з боку Захаду. Маштабным стаў праект па мадэрнізацыі філіяла “Ушацкі” ЗАТ “Віцебскаграпрадукт”. Магутнасцяў завода холдынгу стала не хапаць і, не спыняючы вытворчасці, ажыццяўляецца падвод газу, рэканструкцыя кацельні і будаўніцтва новага цэха. УП ЖКГ і ТАА “Твестуба ПРО” не ўдалося павялічыць аб’ёмы вытворчасці і выканаць даведзенае па раёне заданне.
Гандаль і экспарт
У гандлёвай сферы ажыццяўляюць дзейнасць 61 юрыдычная асоба і 106 індывідуальных прадпрымальнікаў, працуе 11% занятага насельніцтва. На 12 тысяч жыхароў у раёне прыходзіцца 104 гандлёвыя аб’екты. Абарот рознічнага гандлю склаў больш 55 мільёнаў рублёў, за кошт буйных гандлёвых сетак “Санта”, “Еўраопт”, “Міла”, “Востраў чысціні” забяспечаны дадатковы тавараабарот у 3,5 мільёна рублёў. А вось у спажыўкааперацыі назіраецца адмоўная дынаміка. Тэмп рознічнага тавараабароту склаў каля 75%. Праведзеная рэарганізацыя не дала станоўчых вынікаў, ёсць праблемы з асартыментам тавараў, скарачаецца колькасць магазінаў.
2022 год стаў практычна правальным па экспарце тавараў, іх за мяжу прададзена толькі на 67 тысяч долараў або 11% да мінулага года. Перастала вырабляць прадукцыю “Кампанія Прарыў”, уведзеныя Еўрасаюзам санкцыі не дазволілі забяспечыць нармальную працу “Форэстгандлю”. Тым часам экспарт паслуг вырас у 2 разы: удзельная вага ў ім санаторыя “Лясныя азёры” складае больш за 83%. Рост экспарту паслуг забяспечаны БТПР, райбальніцай, ЖКГ, КФГ “Свежы луг”, аказваліся на экспарт транспартныя і будаўнічыя паслугі.
Медыцына і адукацыя
У 2022 годзе праводзіўся капрамонт з элементамі мадэрнізацыі ЦРБ, пашыраны пералік платных медыцынскіх паслуг па наркалогіі – уведзена паслуга кадзіравання ад алкагольнай залежнасці, у рамках рэалізацыі гуманітарнага праекта набыты сучасны рэнтгенапарат. Па-ранейшаму існуе праблема недахопу спецыялістаў – як урачоў, так і сярэдняга медперсаналу. У 2023 годзе плануецца прыбыццё маладых спецыялістаў, у тым ліку 4 урачоў.
На правядзенне рамонту ўстаноў адукацыі было накіравана 124 тысячы рублёў, а на ўмацаванне матэрыяльна-тэхнічнай базы – 84,5. Набыты мікрааўтобус для падвозу навучэнцаў у Глыбачанскую школу. Завершаны капрамонт школьнага стадыёна ва Ушачах. Добрую падрыхтоўку вучні раёна паказалі падчас алімпіяднага руху – на заключным этапе рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах заваявалі тры дыпломы. Праявілі сябе ўшачане і ў творчых конкурсах і праектах рознага ўзроўню, заваяваўшы 41 дыплом.
Добраўпарадкаванне
Летась праведзены капрамонт дома №2 па Савецкай, №2 корпус 1 па Віцебскай. На гэтыя мэты накіравана 538 тысяч рублёў, з якіх 175 – бюджэтныя сродкі. 39,6 тысячы рублёў з раённага бюджэту было выдзелена на бягучы рамонт жылфонду.
Вялікая ўвага штогод удзяляецца навядзенню парадку на зямлі. Адрамантавана 2 спартыўныя і дзіцячыя гульнявыя пляцоўкі на прыдамавых тэрыторыях, 10 кантэйнерных, 10,4 тысячы м2 вулічна-дарожнай сеткі, устаноўлена 30 кантэйнераў для збору адходаў, знесена 20 старых і пустуючых дамоў. Сельгасарганізацыямі знесены 3 невыкарыстоўваемыя аб’екты, уцягнута ў гаспадарчы абарот 20 гектараў пустуючых зямель. Уздоўж аўтадарог высаджана 120 дрэў, а ў рамках адзінага дня азелянення, акцый “Дрэва героя” і прымеркаваных да Дня народнага адзінства – яшчэ больш за 500 дрэў і 400 кустоў.
Працягвалася барацьба з баршчэўнікам Сасноўскага. На тэрыторыі раёна (з улікам паўторнай апрацоўкі) праведзены работы на плошчы 2007 гектараў, у тым ліку хімічным спосабам апрацавана 1060, механічным метадам – 947.
Культура і спорт
У 2022 годзе ў сферы культуры адбыліся змены: зачынены Мосарская і Слабадская бібліятэкі, рэарганізаваны ў філіялы “клуб-бібліятэка” 4 сельскія клубы шляхам далучэння да іх бібліятэк. Цяпер працуе 23 клубныя ўстановы, пры іх дзейнічае 78 гурткоў і аб’яднанняў, з іх 33 – для дзяцей, 7 калектываў са званнем “народны” і 3 – “узорны”, якія паспяхова пацвердзілі свой статус. У маі пасля капітальнага рамонту з элементамі мадэрнізацыі (сума выдаткаў склала больш за 1 млн. рублёў) адкрыты Ушацкі музей народнай славы імя Героя Савецкага Саюза У.Е.Лабанка. З мая па снежань установу наведала больш за 31 тысячу чалавек.
Па выніках праведзенай атэстацыі Ушацкай ДЮСШ прысвоены статус школы алімпійскага рэзерву. На яе базе ў 2022-2023 навучальным годзе ў 20 групах на аддзяленнях стральбы кулявой, лёгкай атлетыкі, дзюдо, самба і плавання займаюцца 198 дзяцей. Юныя спартсмены ў 2021-2022 навучальным годзе прынялі ўдзел у 7 рэспубліканскіх і 36 абласных спаборніцтвах, у якіх занялі 102 прызавыя месцы. На базе фізкультурна-аздараўленчага комплексу “Юнацтва-Ушачы” ў 2022 годзе праведзены 8 вучэбна-трэніровачных збораў для 217 спартсменаў з Мінска, Пастаў, Полацка, таксама праходзілі абласныя галіновыя спартакіяды. Спартыўная зала комплексу на сезон 2022-2023 заяўлена рэзервовай арэнай для дзвюх каманд чэмпіянату Рэспублікі Беларусь па баскетболе. Турыстычным брэндам раёна стаў фестываль экстрэмальных відаў спорту “ExtremeПрарыў”, які ў 2022 годзе праведзены ў другі раз.
◆ Шмат зроблена па развіцці раёна, вельмі многае яшчэ трэба зрабіць. Як было адзначана на сесіі, рост эканомікі немагчымы без павышэння эфектыўнасці работы прадпрыемстваў, павелічэння аб’ёмаў вытворчасці, пашырэння рынкаў збыту і дысцыпліны. Дэпутатамі адобраны праект бюджэту на 2023 год, па-ранейшаму ён будзе мець сацыяльную накіраванасць – больш 70% расходаў запланавана на гэтую сферу.
Вольга КАМАРКОВА.
