За 10 месяцаў 2017 года ў раёне адбылося 97 злачынстваў, з іх 5 – карупцыйныя. Летась іх не было наогул, што сведчыць аднак не пра адсутнасць на тэрыторыі раёна карупцыі, а аб актывізацыі дзейнасці праваахоўных органаў. Пацвярджае гэта і аналіз работы, зроблены пракуратурай Ушацкага раёна за гэты ж перыяд. На жаль, можна канстатаваць, што такі важны накірунак работы, як прафілактыка карупцыі, мы проста правалілі.
“Запляміліся“ тыя, хто павінен кантраляваць
Адну з прычын “бяссілля” бачу ў тым, што “заплямілі” сябе ёй і службовыя асобы, якія ў першую чаргу павінны былі кантраляваць і захоўваць антыкарупцыйнае заканадаўства. Рабіць такую выснову мне дазваляюць факты. Законам “Аб барацьбе з карупцыяй” вызначана сістэма мер, замацаваны абавязкі дзяржаўных органаў па супрацьдзеянні падобным з’явам, аднак сустракаюцца яны нават сярод адказных службовых асоб.
Так, асуджаны былы старшыня Ушацкага сельвыканкама Ш., які з чэрвеня 2014 года па верасень 2016 за бюджэтныя сродкі набываў запчасткі для асабістага аўтамабіля нібы для службовага і нанёс шкоду сельвыканкаму, які ўзначальваў, на 394 рублі. Ён жа ў снежні 2013 года для бачнасці належнай работы ўнёс у афіцыйныя дакументы лжывыя звесткі аб быццам бы знесеных трухлявых дамах, у выніку чаго пабочная арганізацыя незаконна атрымала ад Ушацкага сельвыканкама 434 рублі. Неабходна адзначыць, што гэтыя злачынствы хоць здзяйсняліся на працягу некалькі гадоў, былі выяўлены ўпраўленнем барацьбы з эканамічнымі злачынствамі Віцебскага аблвыканкама толькі летась.
Пусціць пыл у вочы
Некаторыя злачынствы карупцыйнай накіраванасці маюць быццам бы “карысныя” карані, хаця на паверхні ляжыць чыстае махлярства. Так, да адказнасці прыцягнута былы галоўны ўрач санаторыя “Лясныя азёры” К., якая з 20 ліпеня па 23 жніўня 2016 года прыняла на работу намесніка па медыцынскай часці Б. і зацвердзіла табель, па якім налічвалася зарплата, хоць ведала, што да работы ён не прыступаў. На падлог галоўны ўрач пайшла дзеля таго, каб пацвердзіць санаторыем статус здраўніцы І катэгорыі падчас правядзення атэстацыі рэспубліканскім цэнтрам па аздараўленні і санаторна-курортным лячэнні.
Блытала службовае са сваім
Як вядома, зарплаты ў работнікаў культуры не самыя вялікія. “Выправіць” гэтую несправядлівасць спрабавала галоўны бухгалтар “Ушацкай кінавідэасеткі” Е., якая за прысваенне даверанай маёмасці і яе крадзеж шляхам злоўжывання службовага палажэння нядаўна паўстала перад судом. Паляпшэнне свайго матэрыяльнага становішча яна паставіла на паток адразу трыма спосабамі. Па-першае, маючы доступ да ключа электроннага лічбавага подпісу, сістэматычна налічала сабе большую зарплату і з 20 сакавіка 2014 года па 1 чэрвеня 2017 перавяла на асабісты рахунак 2889 рублёў. Па-другое, афармляла заявы і чэкі на імя падстаўных асоб – членаў прафсаюзнай арганізацыі работнікаў культуры, спорту і турызму, казначэем якой з’яўлялася, і з 16 студзеня 2015 года па 16 снежня 2016 такім чынам папоўніла свой кашалёк яшчэ на 837 рублёў. І, нарэшце, не забывалася накінуць сябе “рублік-два” з наяўных грошай, што пастаянна знаходзіліся ў яе на захоўванні – з 31 снежня 2015 года па 22 мая 2017 накапілася нямнога-нямала, а 1232 рублі (усе сумы прыведзены з улікам дэнамінацыі). Цікава, што бухгалтар не проста праігнаравала ўсе службовыя інструкцыі, па якіх павінна была спрыяць выяўленню недастач, але і з’яўлялася членам антыкарупцыйнай камісіі, на якой усяго год таму разглядала справу па злоўжыванні службовымі паўнамоцтвамі яе калегай “па цэху”.
Без карыснай зацікаўленасці
Адмоўлена ва ўзбуджэнні крымінальнай справы ў адносінах галоўнага бухгалтара КУСГП “Кублічы” А., якая падавала ў банк ілжывыя звесткі аб адсутнасці запазычанасці ў Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва. Асабістай карыснай зацікаўленасці яна не мела, зрабіла гэта, каб калектыў атрымаў заработную плату. Аналагічныя дзеянні ёсць на рахунку яе калегі Я. з ААТ “Дземенец” і выконваючай абавязкі галоўнага бухгалтара “Райаграсэрвіса” Б. Сталі ж яны магчымыя з-за адсутнасці кантролю з боку райсельгасхарча як за своечасовымі выплатамі ў Фонд, так і за непрыняццем мер, накіраваных на барацьбу з карупцыяй. Між тым праверкі пракуратуры сведчаць, што факты ўнясення лжывых звестак спецыялістамі аграпрамысловых прадпрыемстваў у афіцыйныя дакументы, якія, дарэчы, адносяцца да правапарушэнняў, што ствараюць умовы для карупцыі, носяць масавы характар. І таксама могуць прывесці на лаву падсудных: за скажэнне даных статыстычнай справаздачнасці ў суд перададзена крымінальная справа ў адносінах галоўнага заатэхніка ААТ “Ільюшынскі” Т.
Сфарміраваць нецярпімыя адносіны
За дзесяць месяцаў пракуратурай было праведзена дзве праверкі выканання заканадаўства па барацьбе з карупцыяй, па выніках якіх унесена 2 прадстаўленні, вынесена 5 прадпісанняў, адзін пратэст і папярэджаны 4 асобы. Зразумела, каб ліквідаваць такую ганебную з’яву як карупцыя, патрэбны скаардынаваныя, зладжаныя дзеянні ўсіх і, самае галоўнае, фарміраванне ў грамадстве нецярпімых адносін да карупцыі. Інакш не дапамогуць ніякія карныя меры. У сувязі з гэтым хачу прыгадаць, што дапамагчы праваахоўным органам у выяўленні карупцыі могуць любыя асобы, а згодна з Законам “Аб барацьбе з карупцыяй” яны знаходзяцца пад абаронай дзяржавы. Больш таго, ім гарантавана грашовае ўзнагароджанне: да 50 базавых велічынь – пры садзейнічанні выяўленню, раскрыццю, выкараненню карупцыйнага злачынства, якое адносіцца да катэгорыі цяжкога і вельмі цяжкога; да 30 – менш цяжкіх, а таксама да 10 базавых велічынь выплачваецца кампенсацыя (на падставе дакументаў) за панесеныя асобай расходы.
Дарэчы, зараз у вытворчасці Следчага камітэта вобласці знаходзяцца карупцыйныя справы на шэраг пасадных асоб Ушацкага раёна, на якіх мы спынімся падрабязней пасля вынясення прыгавору.
М.ПАДВОРНЫ, пракурор Ушацкага раёна.
